Kościół parafialny
[...] Obecny kościół orientowany, pod wezwaniem Wniebowzięcia
Najświętszej Marii Panny, jednonawowy murowany z cegły otynkowany bez wieżowy, pochodzi z fundacji starosty nowodworskiego Wojciecha Konstantego Brezy. Zbudowany został w latach 1687- 1694 przez architekta Bojerszę. Wzorowana na jezuickich obiektach sakralnych wznoszonych we Włoszech świątynia odpustowa, wyposażona została w bogaty i oryginalny wystrój wnętrza. Jej przestronne i przystosowane do przyjmowania licznych pątników Wnętrze, z rzadko spotykanymi rozwiązaniami architektonicznymi plasuje ją wśród najciekawszych zabytków barokowych w Polsce. Wnętrze świątyni stanowi pięcioprzęsłowa nawa, która przykryta została barokowym sklepieniem kolebkowo - krzyżowym.
Sklepienie
zostało w 1698 roku przyozdobione przez nieznanego malarza iluzjonistyczną
polichromią
barokowa, która przedstawia obrazy z życia Matki Boskiej: nad chórem Chrystusa Ukrzyżowanego, a na sklepieniu Chrystusa jako Sędziego, Zwiastowanie, Adoracja NMP przez Świętych, Niepokalaną, Nawiedzenie i Boga Ojca w glorii.
W lunetach znajdują się symbole Wiary i Sakramentów świętych, a w kartuszach nawy zilustrowane wezwaniami z Litanii loretańskiej. We fryzie i nad wnękami ścian bocznych umieszczono dekorację akantową oraz daty ukończenia polichromii kościoła i jej renowacji w latach 1698-1919 (Kościół restaurowany byt w latach 1859 i 1878 W czasie pierwszej restauracji zatynkowało polichromię, która odsłonięta została w czasie prac restauracyjnych w 1914 oraz w 1919-1920 roku). Na ścianach prezbiterium namalowano (także technika al-fresco) sceny z dziejów cudownej figury, portret fundatora kościoła oraz dawny i obecny kościół. Natomiast w lewym oknie znajduje się witraż ze scena Wniebowzięcia NMP, a w prawym z Jej ukoronowania w Niebie.
Pomiędzy przęsłami zbudowano sześć par kolumn o
nieco sprowincjonalizowanych kapitelach korynckich, na których umieszczono
posagi apostołów dwumetrowej wysokości. Nad kolumnami biegnie, zwieńczony
galerią z tralkowaną balustradą rytmicznie łamany gzyms. Na ścianach kościoła,
między kolumnami znajdują się parami w pionie dwa okna.
Górne prostokątne rozpoczynające się tuz nad galeryjką i kończące
się pod sklepieniem arkadowym elementem architektonicznym. Natomiast niższe w
kształcie elipsy umiejscowione zostały w arkadowych niszach tuz poniżej podstawy
kapiteli korynckich. Na
zewnątrz, wspominane okna, oddzielone są skromnymi pilastrami.[...]
Wykorzystano fragment książki "Królowa narodu" Arno Giese.
Zdjęcia Andrzej Zaranek.